ความทรงจำวัยเยาว์จากการชกมวยสู่การกินเนื้อ: เหตุใดเกมต่อสู้ในอาร์เคดในเมืองอาร์เคดจึงได้รับความนิยมมาเป็นเวลาสามสิบปี?

1、การเผชิญหน้าครั้งแรก: 'กล่องวิเศษ' ในมุมมืด
สำหรับหลายๆ คนที่เกิดในช่วงปี 1980 และ 1990 ภาพบรรยากาศการเผชิญหน้ากับเกมตู้ต่อสู้ครั้งแรกของพวกเขาอาจยังคงชัดเจนเหมือนวันวาน อาจเป็น "ห้องเกม" ที่แอบซ่อนตัวอยู่หลังเลิกเรียน ตู้เกมสองตู้ที่ดูไม่สะดุดตาที่มุมห้างสรรพสินค้า หรือบูธเกมชั่วคราวที่ตั้งอยู่ในงานวัด ซึ่ง "กล่อง" ที่ตั้งอยู่มุมห้องพร้อมหน้าจอสว่างไสว มักจะดึงดูดสายตาได้เสมอ
แรงดึงดูดแรกเริ่มมักเกิดจาก "ความรู้สึกถึงการเผชิญหน้า" ที่เกิดขึ้นโดยสัญชาตญาณ ต่างจากเกมเล่นคนเดียวที่เน้น "ความท้าทายแบบเดี่ยว" เกมต่อสู้แบบอาร์เคดกลับถือกำเนิดขึ้นด้วยยีน "การแข่งขันระหว่างมนุษย์" โยนเหรียญ เลือกตัวละครโปรดของคุณ คู่ต่อสู้อาจเป็นคนแปลกหน้าหรือเพื่อนในคลาสเดียวกันก็ได้ ไม่จำเป็นต้องมีการวางแผนเนื้อเรื่องที่ซับซ้อนหรืออธิบายกฎกติกาที่ยืดเยื้อ เพียงแค่ควบคุมการเคลื่อนไหวของตัวละครผ่านจอยสติ๊ก ใช้ปุ่มหมัดและเท้าเพื่อสร้างคอมโบ จากนั้นก็ฝึกฝนเทคนิคสุดอันตรายอย่าง "หมัดคลื่น" และ "หมัดมังกรผงาด" เพื่อเข้าสู่สภาวะการเผชิญหน้าอันตึงเครียดได้อย่างรวดเร็ว
ในปี 1987 การถือกำเนิดของ Street Fighter ได้จุดประกายความนิยมของเกมต่อสู้แบบอาร์เคดอย่างเต็มเปี่ยม ในขณะนั้นกราฟิกยังคงใช้รูปแบบพิกเซลแบบหยาบๆ และการเคลื่อนไหวของตัวละครค่อนข้างแข็งทื่อ อย่างไรก็ตาม ภาพคลาสสิกของ "Long" และ "Ken" รวมถึงเอฟเฟกต์เสียงอันน่าตื่นตาของ "Fuel Consumption Root" (ออกเสียงว่า wave punch) กลายเป็นความประทับใจแรกของผู้คนมากมายในเกมต่อสู้ ต่อมา "King of Fighters 97" ได้ผลักดันเทรนด์นี้ให้ถึงจุดสูงสุด เปลวเพลิงสีม่วงของวิหารแปดเทพและเปลวเพลิงสีแดงของคุซานางิ จิง ไม่เพียงแต่กลายเป็นสัญลักษณ์ประจำเกมเท่านั้น แต่ยังปรากฏอยู่บนตำราเรียนและเครื่องเขียนของนักเรียน และยังกลายเป็นรหัสลับสำหรับ "ระบุญาติ" ในหมู่เพื่อนฝูง เพียงแค่ประโยคเดียวว่า "เล่นแปดเทพได้ไหม" ก็สามารถทำให้คนแปลกหน้าสองคนใกล้ชิดกันมากขึ้นได้ทันที
2、การเสพติด: ไม่ใช่แค่ "การเล่นเกม" เท่านั้น แต่ยังเป็น "พิธีกรรมทางสังคม" อีกด้วย
เสน่ห์ของเกมต่อสู้แบบอาร์เคดไม่ได้อยู่ที่ตัวเกมเพียงอย่างเดียว แต่ยังอยู่ที่ "เวทีสังคมออฟไลน์" ที่พวกเขาสร้างขึ้นด้วย ในยุคที่ไม่มีสมาร์ทโฟน และก่อนที่การถ่ายทอดสดอีสปอร์ตจะได้รับความนิยม เครื่องเกมต่อสู้แบบอาร์เคดในเมืองอาร์เคดกลายเป็น "ศูนย์กลางสังคม" ที่คึกคักที่สุด
'การเข้าสังคม' ในที่นี้หมายถึง 'การแข่งขันและความเคารพ' ที่บริสุทธิ์ที่สุด หากผู้เล่นมือใหม่มักจะล้มเหลว ก็จะมีผู้เล่นที่มีประสบการณ์คอยริเริ่มสละตำแหน่งและสอนเทคนิค "ถูมือ" ให้คุณเสมอ เช่น "เขย่าจอยสติ๊กลงครึ่งวงกลม แล้วกดหมัดเพื่อสร้างหมัดมังกรผงาด" "กดสามท่าดอกทานตะวันของเทพทั้งแปดอย่างช้าๆ ไม่ต้องกังวล" หากเจอคู่ต่อสู้ที่สูสีกัน ทั้งสองสามารถเล่นได้ทีละเกม ตั้งแต่เย็นจนถึงดึกดื่น จนกว่าเหรียญจะหมดก่อนจะอำลา ก่อนกลับ พวกเขาจะนัด "ตัดสินผู้ชนะพร้อมกันพรุ่งนี้" ไม่มีสคริปต์ทางสังคมที่ซับซ้อน ไม่มีตัวตนออนไลน์เสมือนจริง มีเพียงการเผชิญหน้าตัวละครบนหน้าจอ และการสื่อสารที่จริงใจนอกจอ ผู้ชนะจะได้รับการยกย่องว่าเป็น "อัจฉริยะทางเทคนิค" ส่วนผู้แพ้จะปลอบใจด้วยการ "กลับมาเล่นใหม่คราวหน้า" ปฏิสัมพันธ์ที่เรียบง่ายและตรงไปตรงมานี้ได้กลายมาเป็น "ความรู้แจ้งทางสังคม" อันล้ำค่าสำหรับผู้คนมากมายในวัยเด็กของพวกเขา
นอกจาก 'การเผชิญหน้า' แล้ว เกมต่อสู้แบบอาร์เคดยังมี 'ความทรงจำร่วมมือ' มากมาย เกมอาร์เคดบางเกมรองรับโหมดทีมสองผู้เล่น เช่นใน "พงศาวดารสามก๊ก" (ถึงแม้จะเป็นเกมเคลียร์ด่าน แต่ก็มีองค์ประกอบการต่อสู้) ที่ผู้เล่นสองคนต้องร่วมมือกันเพื่อปลดปล่อยทักษะและแบ่งปันความเสียหายเพื่อจบเกม แม้แต่ในเกมที่เน้นการแข่งขันล้วนๆ ฝูงชนที่เฝ้าดูก็จะ "รวมทีม" กันโดยไม่รู้ตัว บางคนเชียร์ผู้เล่นฝั่งซ้าย บางคนตะโกนเชียร์ผู้เล่นฝั่งขวา และเมื่อใดก็ตามที่มีปฏิบัติการอันยอดเยี่ยม ทุกคนก็จะเชียร์ไปด้วยกัน ความสุขจากการร่วมแรงร่วมใจเป็นสิ่งที่ไม่สามารถทดแทนได้ด้วยการเล่นเกมคนเดียวที่บ้าน
3、ความเพียรพยายาม: สามสิบปีผ่านไปแล้ว เหตุใดจึงยังมีผู้คนยืนหยัดอยู่?
อุตสาหกรรมเกมได้พลิกผันไปอย่างสิ้นเชิง กราฟิกของเกมคอนโซลเทียบได้กับภาพยนตร์ เกมมือถือเล่นได้ทุกที่ทุกเวลา และการแข่งขันอีสปอร์ตก็ดึงดูดผู้คนหลายล้านคนให้เข้ามารับชม เมื่อเดินเข้าไปในตู้เกมอาร์เคดในปัจจุบัน ยังคงมีผู้คนมากมายที่หยุดอยู่หน้าตู้เกมต่อสู้ มีทั้งคนหนุ่มสาววัยยี่สิบต้นๆ ผู้เล่นวัยกลางคนที่มีลูก และแม้แต่ผู้สูงอายุผมขาวที่คอยหยอดเหรียญเพื่อรำลึกถึงความรู้สึกในอดีต
บางคนบอกว่า 'อารมณ์' คือสิ่งที่หล่อหลอมเกมต่อสู้มาจนถึงทุกวันนี้ สำหรับคนที่เกิดในช่วงปี 1980 และ 1990 เกมต่อสู้ในตู้เกมเปรียบเสมือน "เครื่องย้อนเวลา" ของวัยรุ่น ตราบใดที่คุณถือจอยสติ๊กที่คุ้นเคยและได้ยินเสียงเอฟเฟกต์ที่คุ้นเคย คุณก็สามารถย้อนเวลากลับไปสู่ยุคสมัยที่ถือเงินในกระเป๋าและแอบเข้าไปในห้องเกมได้ทันที ความทรงจำในวัยเด็กและมิตรภาพทั้งหมดจะผุดขึ้นมาทีละน้อยเมื่อกดปุ่ม ดังที่ผู้เล่นวัยกลางคนคนหนึ่งเคยกล่าวไว้ว่า "ตอนนี้ผมมี Switch และ PS5 อยู่ที่บ้าน แต่ผมก็ยังโทรไปเล่น 'King of Fighters 97' ในเมืองบ้างเป็นครั้งคราว ไม่ใช่เพราะมันสนุก แต่เพราะทุกครั้งที่ผมเล่น ผมนึกถึงสมัยที่ผมยังเป็นเด็กและเคยต่อสู้แย่งชิงจอยสติ๊กกับเพื่อนๆ"
นอกจากอารมณ์แล้ว ความ “ไม่สามารถทดแทน” ของเกมต่อสู้อาร์เคดเองยังเป็นกุญแจสำคัญสู่การคงอยู่ในระยะยาวอีกด้วย เมื่อเทียบกับเกมในปัจจุบันที่ต้องใช้การดำเนินการที่ซับซ้อนและการลงทุนระยะยาว เกมต่อสู้อาร์เคดมีข้อได้เปรียบคือ “เกณฑ์ขั้นต่ำต่ำ ผลตอบรับสูง” ไม่จำเป็นต้องเรียนรู้ระบบที่ซับซ้อน ไม่ต้องเสียเวลาอัปเกรดอุปกรณ์ เล่นได้ด้วยเหรียญ และเกมใช้เวลาเพียงไม่กี่นาที ผู้ชนะหรือผู้แพ้ก็รู้กัน “ความพึงพอใจทันที” นี้ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ที่เร่งรีบของคนยุคใหม่ได้อย่างสมบูรณ์แบบ ในขณะเดียวกัน “คุณสมบัติการเผชิญหน้าแบบออฟไลน์” ก็ไม่สามารถถูกแทนที่ด้วยเกมออนไลน์ได้ เพราะการต่อสู้ออนไลน์จะถูกคั่นด้วยหน้าจอ และไม่สามารถรับรู้อารมณ์ของคู่ต่อสู้ได้ เมื่ออยู่หน้าเกมอาร์เคด คุณจะเห็นมือสั่นของคู่ต่อสู้เมื่อพวกเขาประหม่า และได้ยินเสียงตะโกนเมื่อพวกเขาตื่นเต้น “ความรู้สึกถึงการโต้ตอบที่แท้จริง” นี้ไม่สามารถเกิดขึ้นได้จากเครือข่ายเสมือนจริง
4、 การสืบทอด: จาก "Game Hall" สู่ "สัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม" ชีวิตใหม่ของ Fighting Arcades
เกมตู้ต่อสู้ในปัจจุบันไม่ได้เป็นเพียง "เครื่องมือความบันเทิง" อีกต่อไป แต่ได้กลายเป็น "สัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม" ที่เป็นเอกลักษณ์ นิทรรศการธีมย้อนยุคตามเมืองต่างๆ มักจัดแสดงเครื่องเกมตู้ต่อสู้คลาสสิกหลายเครื่องให้ผู้เข้าชมได้สัมผัสประสบการณ์ฟรี ร้านอาหารและคาเฟ่บางแห่งยังใช้เครื่องเกมตู้เป็นของตกแต่งเพื่อดึงดูดลูกค้าที่คิดถึงอดีต แม้แต่ในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์บางเรื่อง เกมตู้ต่อสู้ก็กลายเป็นจุดเด่นของ "ธีมวัยรุ่น" ในเรื่อง "The Year in a Hurry" ฉากที่เฉินซุนและเฉียวหรานเล่นเกมตู้ในห้องเกมกลายเป็นความทรงจำร่วมกันของคนรุ่นหนึ่ง
ที่น่าแปลกใจยิ่งกว่านั้นคือคนรุ่นใหม่เริ่มยอมรับ 'เทรนด์ย้อนยุค' นี้มากขึ้นเรื่อยๆ หลายคนหลังยุค 2000 มักจะลองเล่นเกมต่อสู้ในตู้เกมอาเขตเพราะความอยากรู้อยากเห็น ชมรมเกมบางแห่งในมหาวิทยาลัยก็จัดการแข่งขันต่อสู้ในตู้เกมอาเขตเพื่อนำเกมคลาสสิกมาสู่รูปแบบใหม่ ดังที่ผู้เล่นเกมหลังยุค 2000 คนหนึ่งกล่าวว่า "ครั้งแรกที่ผมเล่น 'King of Fighters' ก็เพราะพ่อพาผมไปที่นั่น ตอนนี้ผมไปแข่งที่ตู้เกมอาเขตกับเพื่อนร่วมชั้น ถึงแม้ว่าทักษะของผมจะไม่ดีเท่าพ่อ แต่ผมคิดว่ารูปแบบการเล่นเกมแบบเผชิญหน้าแบบนี้น่าสนใจกว่าการถูกขึ้นบัญชีดำออนไลน์"
นับตั้งแต่การถือกำเนิดขึ้นในช่วงแรกเริ่มในยุค 80 สู่ความนิยมทั่วประเทศในยุค 90 และปัจจุบัน สู่ความทรงจำและการฟื้นฟู เกมต่อสู้อาร์เคดได้ผ่านพ้นช่วงเวลาขึ้นๆ ลงๆ มายาวนานถึงสามสิบปี ถึงแม้ว่าเกมต่อสู้จะไม่ได้เป็น "กระแสหลัก" ของอุตสาหกรรมเกมอีกต่อไป แต่เกมต่อสู้จะยังคงเป็น "สิ่งพิเศษ" ในใจของผู้คนนับไม่ถ้วนตลอดไป เพราะเกมต่อสู้ไม่ได้เป็นเพียงช่วงเวลาแห่งการเล่นเกมเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความทรงจำในวัยเยาว์ มิตรภาพ และความหลงใหลจากรุ่นสู่รุ่น ตราบใดที่ยังสามารถกดจอยสติ๊กและกดปุ่มได้ ความทรงจำนี้จะไม่มีวันเลือนหายไป